Мектепке дейінгі балалар ұйымына жолдама қалай алуға болады
Мектепке тіркеу үшін құжаттарды қабылдау
Мансаптық жетекшілік ету бойынша...
Текст
«Ақмола облысы білім басқармасының Атбасар ауданы бойынша білім бөлімі Новосельское ауылының жалпы орта білім беретін мектебі" коммуналдық мемлекеттік мекесі
Коммунальное Государственное Учреждение «Общеобразовательная школа села Новосельское отдела образования по Атбасарскому району управления образования Акмолинской области»
Дисграфия мен ежіктеп оқудың алдын алу барысындағы ойындар.
07.11.2019
Жаттығу №1. Буын кестелермен жұмыс
Сабақ барысында мұғалім кез келген тізімде буын кестесін айтып, оқушыларға сәйкес келетін буынды іздеп орнына қоюйын талап етеді. Бұл тапсырманы орындау барысында оқушыларға буындарды әріптерге бөліп керегі жоқ, есерек адамның айтқан буынын балалар тез есте сақтап қалады. Бұл кестелерді қолдана отырып, балаларға келесі тапсырмаларды беруге болады: 1. Дауысты және дауыссыз дыбыстардан басталатын буындарды оқу; 2. Құрамында жіңішке дауыссыздар бар сөздерді тауып, оқу; 3. Құрамында А және Ш әріптері бар буындарды оқу; 4. 1,7,5 жолды оқу; 5. Берілген буынды оқып, соған сөз құрастыру.
Оған қоса оқу барысында әртүрлі бағытта дамытуға болады: тігінен, көлденең, иіріп.
«ЛОТО» ойыны арқылы оқушылар фишкалармен буындарды жауып, мұғалімнің немесе оқушының таңдаған буынын айтады. Буындарды бөліп, оқу керек: 2-3 секунд . Ойын соңында қай оқушы барлық буындарды тапқанын білеміз.
Ссг- гсс |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Бра |
ичр |
Арс |
для |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Сту |
Пре |
Чту |
Евн |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Кча |
Шки |
Явн |
Вре |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
гти |
Язг |
трю |
Овт |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Буын кестелерін басқаша қолдануға болады. Оқушыларға буынға толы кесте беріледі,мұғалім сөзді айтады, ал оқушылар кестеден осы сөзден тұратын буындарды іздеп табады. Оқушыларға белгіленген сөзді ерекше түспен белгілеп қоюға болады, мысалы: «ешкі» сөзін қызыл түспен, ал «ойық» сөзін жасыл түспен белгелеуге болады.
Бұндай жаттығулар күнделікті жұмыс істеу барысында оң нәтижесін береді, бірақ үйде де ата-аналар балаларымен жұмыс істеуі қажет.
Күнделікті сабақ барысында оқушылар буындармен жұмыс істейді, сондықтан берілетін жаттығулар мен тапсырмалар өзгеріп тұруы қажет.
|
БУК |
КА |
ДВО |
СЛО |
МА |
БА |
|
КИ |
МО |
ЛАН |
ГИ |
НОЧ |
ЦА |
|
СЫ |
ЗИН |
СО |
ВИЛ |
КУ |
КРЫ |
|
РИ |
СА |
ДЫ |
ВЫ |
КРУ |
БРЮ |
|
ГИ |
НЫ |
РЫ |
ЗИ |
СА |
КА |
|
ЗЫ |
КИ |
ПО |
ГА |
РО |
ШИ |
БУКВЫ СЛОНЫ
КУРИЦА МАГАЗИН
ЗИМА МОРОЗЫ
СОБАКА САПОГИ
ВИЛКА КРЫСЫ
САНОЧКИ КРУГИ
ДВОРЫ БРЮКИ
ЛАНДЫШИ
Жаттығу №2. «ЛЕСЕНКА» ойыны немесе сөздерді буынға бөліп оқу
АМ
САМ
СВОЙ
ВЫБОР
ВОСЕМЬ
ДЕВУШКА
КАЧЕСТВО
СТРОИТЕЛЬ
ОГРАБЛЕНИЕ
КРАЕВЕДЕНИЕ
1. жоғарыдан төменге қарай оқыңыз.
2.егер түсініксіз сөз болса тоқтап, мағынасын сұрап жалғастыр.
3.егер бірге оқуға қиынға соққан сөздерді буынға бөліп оқы.
4. «АЙЛА»әріптерді тауып астын сызып қой .
5. «ЛЕСЕНКУ» төменнен жоғары қарай оқы.
6. буынға бөлінген сөздерді дұрыс оқы. Мысалы: дауыссыз + дауыссыз + дауыссыз + дауысты.
7. бірінші, екінші, үшінші екпінге түсетін буындарды оқы.
Жаттығу №3. Кестеге сөзді дұрыс қой.
ПИОН ∩ V ∩ V
РОЗА V ∩ V ∩ ∩
АСТРА ∩ - V
ГВОЗДИКА ∩ ∩
НАРЦИСС - V V ∩
Бұндай жаттығулар сөздің дыбыстық-буынын дамытады. Балалардың буындарды әртүрлі оқу барысында жаттығуды қиындату керек.
Жаттығу №4. Бір түбірден шыққан сөздерді оқу.
Оқушылардың оқу барысын дамытып қана қоймай, сөздің лексикалық байлығын дамытады. Бұндай тапсырмаларды орындау үшін әртүрлі мағлұматтарды қолдануға болады. Дыбысталуы бір-біріне ұсқақ сөздердерден тапсырмалар беруге болады. Оқушыларға сөздері бар карточкалар беріледі, оларды мағынасы бойынша екі тізбекке қою керек.
ГОРА ГОРЕ
ГОРКА ГОРЬКО
ГОРНЫЙ ГОРЮШКО
ГОРУШКА ГОРЕВАТЬ
ГОРИСТЫЙ ГОРЕМЫЧНЫЙ
ПРИГОРОК ПРИГОРЮНИЛСЯ
Жаттығу №5. Тиын мен кірпіге алма мен саңырауқұлақ жинауға көмектес.
ДДД буындардан құралған сөздерді көк түспен, ал ДДД буындардан құралған сөздерді қызыл түспен белгіле.
Теңіз жұлдыздарын жина
Буындардан сөз құрап, оларды белгілі бір түстермен ерешелеп қой.Айтылатын сөздер: кит, дельфин, акула, медуза, осьминог, черепаха.
ЗА
ЧЕ
ХА
ПА
ОСЬ
НЫ
КУ
А
ДУ
ПА
МЕ
КИТ
ФИ
МИ
РЕ
НОГ
ДЕЛЬ
Ойынның маөсаты: буындарды мағынасына қарап ажырата білу.
Жаттығу №6. Буындардың талдануы мен сөз талдауы.
«Байлық аралына жет»
. 
Сөздерді құрап, белгілі бір түстермен ерекшеле. Айтылатын сөздер: материк, острова, океан, экватор, рифы, скалы, пещера, пираты, джунгли.
Сөздерді құрап суреттермен байланыстыр.
Орыс тілі мен әдебиеті пәнін қызықты және дамыту үшін басқа да ойындар құрастыруға болады.
Мақсат. Буындар талдай білу,белгілі бір затты немесе қимылды білдіретін сөздерді ажырата алу, алыстан көре алу барысын дамыту, дұрыс тыңдай алып, оны ұғыну.
Сөздерді құрастырып оқы. Алдымен заттарды ата, содан кейін нені білдіретін және қандай қимылда екенін ата.
ПИ ЧКА
СВИ ЩУ ПАТЬ
ПРОТА ПАЛЬЦА
ШУ ДИЩЕ
ШЕП ЧУ ДЕСНЫЙ
ОТВЕ ТКИЙ
Буындарды бітіктіріп, жеміс-жидектер атын ата.
|
ДЫ |
ОГУ |
НЯ |
РЕЦ |
БА |
ША |
|||||
|
НАН |
ГРУ |
ВА |
МОН |
СЛИ |
ЛИ |
|||||
|
НЯ |
ВА |
ТЫК |
ВИШ |
ПА |
РЕ |
Екі сөзден сөз тіркесні құрастыр, бір-біріне мағынасы ұқсас сөздерді қолдана отырып, сөз тіркесін құрастыр.
Буындардан сөз құрастырып оқы, оларды сызба арқылы қос.
|
ФАН |
ПОТ |
|
ФЛА |
ЗАК |
|
КАП |
МАН |
|
РЮК |
КАН |
|
КАР |
ТОР |
|
ГОР |
ТУК |
|
ДОК |
ЖОК |
|
ФАР |
ШОК |
|
БАЛ |
КОН |
|
КОМ |
ТИК |
Мақсаты:дауыссыз және дауысты дыбыстардың бірігуі (жуан және жіңішке) дыбыстар мен әріптер, өз-өзінді дұрыс ұстай алу .
Сурет пен кестені дұрыстап қарап ал. Суреттені кестеге байланысты етіп ондаы барлық жаттығулар мен тапсырмаларды орында.
Сөздерді анықтап оқып, олардың мағынасын түсіндір. Бұл сөздерге Л дауыссыз әріпін қой. Сөздің мағынасы қаншалықты өзгерді?
|
СОН |
ГАЗ |
КУБ |
КОК |
ПОТ |
СОВА |
Лабиринтті өтіп, барлық әріптерді жина. Қандай сөздер шықты? Сөздерді теріп жазып, екпінін дұрыс қой.
Ойын «Теңіз жекпе жегі»
Мақсаты: балаларды тегістікке үйрету, буынды оқудың маңызды бөлігі ретінде есептеу, сөздің талдауын және синтезін талдай алу, оқушылардың басымдылығы мен жылдамдығын дұрыстай отырып, қадағалау.
Балаларға ойын алаңы беріледі, ол жерде буындармен бөлінген кемелер суреттелді.: Мұғалім алаңдағы орынды айтады, балалар оны іздеп тауып жазылған буынды атайды, керек болған жағдайда талдау жасайды.
Кемені орнымен айтқан жағдайда, буындардан сөздер сөздерден сөз тіркестерін құруға болады. Ол үшін айтылған буындарды теріп жазып, талдайды. Сөздер оңай табылу үшін алдымен бірінші буынды кейін екінші буынды қосу керек.
«Теңіз жекпе жегі» ойынға арналған сөздік
|
Мұғалім |
Оқушылар |
|
Е-1, Д-7,А-9 |
ТАН, КА, ПИ- КАПИТАН |
|
Е-8, Ж-4 |
СКОЙ, МОР- МОРСКОЙ |
|
В-8 |
ПОРТ |
|
Б-4, К-7 |
РЕГ, БЕ- БЕРЕГ |
|
К-5, А-7 |
ЯК, МА- МАЯК |
|
З-5, А-1 |
ПРО, ЛИВ- ПРОЛИВ |
|
Ж-7, Г-2, З-3 |
РАБ, КО, ЛИ- КОРАБЛИ |
|
Ж-10, И-3 |
РОД, ГО- ГОРОД |
|
И-8, Д-3 |
СИР, БУК- БУКСИР |
|
Е-5, Б-6, |
БУХ, ТА- БУХТА |
|
Г-10, Б-2 |
РОМ, ПА- ПАРОМ |
|
И-6, Д-9 |
ШТУР, ВАЛ- ШТУРВАЛ |
Ойын- лото «Сөз түбірі»
Мақсаты:балаларды сөздерді оқуға үйрету, түбірін анықтау, бір түбірден шыққан сөздерді белгілеу. Орфографиялық талдау жасау. Оқушылардың сөз байлығын дамыту.
Оқушыларға сөздері бар карточкалар таратылады:
|
Зимовать |
Бесцветный |
Перелетные |
|
Сторожка |
Летние |
Заморозки |
Мұғалім қапшықтан сөздер жазылған кішкентай карточкалар алып шығады, мысалы: мороз, свет, голод, летать, сторожил, зима, цветной және тағы басқа сөздер. Оқушылар сөздерді оқиды, түбірін анықтап, карточкалардан бір түбірден шыққан сөздерді белгілейді. Егер сөзді тапқан болса, оқушы оны атап, фишкамен жауыпқояды. Бірде бір сөзді жібермеген оқушы жеңімпаз атанады.
Тағы бір қызық кез ол басқа әріптердің арасынан сөз табу:
|
ЛПОАРКНЕГДИВАНШДЕЛВКЕНКРОВАТЬЦИКЛОД |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
РОАТСКАСТРЮЛЯЭВХАЖКЕДЖИМОЗЕРКАЛОБТИ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ТУМБОЧКАПИСЕТИКРЮБЛЕВИЛКАТЕРСИМЫВА Бұл жаттығуда сөздер бір немесе екі лексикалық тақырыпта болуы мүмкін. Ең қиын жаттығулардың бірі-сөздерді қоршалған тікбұрыштың ішінен іздеп табу. Бұл тікбұрыштардың ішінде сөздер көлденең де тік түрде берілген. Бұл жаттығуды орындай отырып, табылған сөздердің астын сызып қойып, оларды бөлек буындарға бөліп, тақырыбына байланысты топтарға бөлу.
|
Тапсырманың орындалуы «НАЙДИ БУКВОСОЧЕТАНИЯ ИЛИ СЛОВА, КОТОРЫЕ НАПИСАНЫ ДО ЧЕРТЫ» бұл тапсырманы уақытқа орындау қажет.
|
ЛЕС |
СЕЛ |
СЛЕ |
ЛЕС |
ЕСЛ |
СЛЕ |
ЛЕС |
СЛЕ |
|
ТИР |
РИТ |
ТРИ |
ТИВ |
БИТ |
ТИР |
ТРИ |
ТИР |
|
ЗАЛ |
ЗАЛ |
АЗЛ |
ЗАЛ |
ПАЗ |
ЗАП |
ЗАЛ |
АЛЗ |
|
СУК |
СКУ |
СУК |
КУС |
УКС |
СУК |
БУК |
КОУ |
|
ПРИ |
ИРП |
РИП |
РПИ |
ВРИ |
ПРИ |
ПРИ |
ЛРИ |
Жаттығу № 6. Ребусты шеш
Ребус-бұл суреттегі сөздердің жасырын түрі. Ребусты шешіп жауабын табу: 1. Суреттегі берілген сөздерге қосымша сөздер қосса, жаңадан тағы бір сөз шығады. 2. Суреттегі алдыңғы немесе артында тұрған үтір белгісі белгілі бір әріптерді алуды белгілейді. 3. Егер де ребус тек әріптерден құралса оны біріктіріп, мағыналы бір сөз құрастыру керек.
Жаттығу № 7. Мәтінмен жұмыс
Бір қоса отырып, сурет бойынша сөйлем құрастыру.
|
ЛЕНА |
КАТАЕТСЯ |
. |
|||||||||||
|
НА |
. |
||||||||||||
|
НА |
С |
. |
|||||||||||
|
НА |
С |
||||||||||||
Ойын «Сиқырлы сандық»
Бұл ойын балаларға балабақшадан таныс, бұрақ бұл ойынды бірінші сынып оқушылары үшін өзгерттім. Линолеумнан әріптер кесіп, басқа заттан да болады,әр әріп үшін матадан қапшық тіқтім. Барлық қапшықтар мен әріптерді сандыққа салдым. Бұл ойынның әр түрі бар :
- Оқушы әрібі бар қапшықты алып шығып, қолмен ұстау арқылы қандай әріп екенін табады, қандай заттардан тұратынын айтады.Бұл әріп қандай сөздің басында келсе сол сөзді атап айтады, немесе сөздің ортасында және соңында кездессе.
- Ал екінші мысал бойынша әріптер сандықтың ішінде қалады, ол әріптерден белгілі бір сөздер құрауға болады. Сөздерден сөйлем құрастыру керек болады.
Менің тәжерибем бойынша берілген жаттығу, тапсырма немесе ойын түрінде, жаттығу түрінде орынтайтын жағдайда оқушылар қызығушылық білдіріп, барлық қиындықтардың алдын алады. Оқушылардың білім сапасы, оқу барысы, сабаққа деген қызығушылығы, берілген ақпаратты тез қабылдай алу, өзіне деген сенім мен өзін-өзі ұстай алу пайды болады.
С А Д Л Е С К О Т
Просмотров: 539